این بار نه به سراغ پزشکان و متخصصان که به سراغ مردمیکه مصرف کننده اصلی این شیرینی مخصوص ماه رمضان هستند رفتیم و جالب آنکه بیشتر آنها هم به اثرات نامطلوب مصرف زولبیا و بامیه پی بردهاند و البته به سراغ شیرینیپزان هم رفتیم و این گفته پزشکان که در تهیه این شیرینی در بیشتر مواقع از روغنهای سرخ کردنی استفاده نمیشود و در واقعی بودن زعفرانهای به کار رفته در این شیرینیها هم باید به دیده شک نگریست، بر ما ثابت شد.
هنگامیکه به یکی از شیرینیفروشیهای معروف تهران رفتیم، یکی از مشتریان که در حال خرید زولبیا و بامیه بود در پاسخ به این پرسش که آیا تا به حال با خوردن زولبیا و بامیه مشکلی پیدا کردهاید؟ میگوید: «من به طور معمول بعد از خوردن زولبیا و بامیه حتی اگر خیلی هم کم باشد دچار ریفلاکس معده میشوم و پزشک معالجم خوردن آن را برایم قدغن کرده است.»
خانمی42 ساله در این باره میگوید: «من چون دیابتدارم، زیاد زولبیا و بامیه نمیخورم. حتی به فرزندانم هم توصیه میکنم کمتر از این ماده غذایی استفاده کنند چون به تازگی در اخبار پزشکی شنیدهام زولبیا و بامیه در روغنهای غیراستاندارد و جامد سرخ میشود و از طرفی از این روغنها چند مرتبه برای سرخ کردن استفاده میکنند و تعویض هم نمیشوند و میتوانند سرطانزا باشند.»
هنگامی که به یک قنادی در حوالی میدان انقلاب تهران مراجعه کردیم صاحب آن به نکات جالبی اشاره کرد، او گفت:«به طور معمول از زعفران به علت اینکه گران است، استفاده نمیکنیم و مقدار کمیگل رنگ در موادمان به کار میبریم. شکر مورد نیاز را نیز از فروشگاهها به صورت بستههای چند کیلویی تهیه میکنیم. معمول است که روغن را چند بار استفاده کنیم زیرا نمیتوانیم بعد از هر نوبت درست کردن زولبیا بامیه آن را عوض کنیم. تا حالا به ترانس روغن مصرفی نیز توجه نکردهام. از طرف وزارت بهداشت نیز تا الان برای نظارت مواد ما در ماه رمضان مراجعهای نشده است.»
صاحب قنادی دیگر حوالی میدان امام حسین(ع) نیز در پاسخ به سوالات ما در خصوص زعفران و نوع روغن و همچنین میزان ترانس روغن مصرفی در تهیه زولبیا و بامیه اظهار داشت:«از زعفران استفاده میکنیم اما نمیدانم که زعفران تهیه شده اصل است یا خیر زیرا ما به صورت بستهای زعفران را تهیه میکنیم،روغن را نیز هر دو روز عوض میکنیم چون روغن مورد استفاده فقط برای درست کردن زولبیا بامیه استفاده میشود پس مشکلی ایجاد نمیکند. درضمن ترانس نیز نمیدانم چیست و برای چه استفاده میشود.»
از او در خصوص نظارت وزارت بهداشت بر تهیه زولبیا و بامیه و روغن مصرفی در تهیه این شیرینی پرسیدیم و او هم به ما گفت که در ماه رمضان برای کنترل زولبیا بامیه تولید شده مراجعهای از وزارت بهداشت نشده است.
کارگر شیرینیپزی یک قنادی در منطقه تهران نو نیز میگوید: «برای تهیه این شیرینی از کمی زعفران استفاده میکنند و روغن را نیز در انتهای هر روز عوض میکنند.» او نیز میگوید: «راستش را بخواهید نمیدانم ترانس روغن چیست ولی از روغنهایی استفاده میکنیم که در فروشگاههای موادغذایی موجود است.»
در حالی که پزشکان هرساله نسبت به مصرف این شیرینی توسط روزهداران هشدار میدهند و از آنها میخواهند که شیرینیهای طبیعی همچون خرما و کشمش را جایگزین زولبیا و بامیه کنند و یا حداقل در مصرف این شیرینی رویه اعتدال و صرفه جویی را در پیش بگیرند اما هنوز هم متاسفانه شاهد کم توجهی افراد جامعه به این توصیهها هستیم، روغنهای جامد و یا غیرسرخشدنی که بارها و بارها برای سرخ کردن زولبیا و بامیه استفاده میشود، رنگهای شیمیایی به کار رفته به جای زعفران و سرخ شدن درحرارت بالا خیال نیست، متاسفانه واقعیتی است در تهیه زولبیا و بامیه، همچنان ادامه دارد و البته با بیتوجهی مردم و مسوولان به این واقعیت، باید ابتلا به سرطان و بیماریهای دیگری که آنها هم پیامدهای این واقعیت هستند را به نظاره نشست؟