در تحقیات به عمل آمده جناح بندی به سه مفهوم دسته بندی شده است : 

اوّل : به مفهوم گروه بندی در یک حزب سیاسی

دوم : به مفهوم گروه بندی در جنگ داخلی

سوم : به مفهوم رقابت در داخل یک نظام  حکومتی

امّا بیشتر مورد اوّل به دلیل کاربرد و تاثیر آن مد نظر  می باشد.

اغلب تحلیل گران سیاسی معتقدند جناح بندی حلقه ای از یک زنجیر سه حلقه ای است :

حلقه اوّل : حلقه محفل گرایی سیاسی

حلقه دوم : حلقه جناح بندی است

حلقه سوم : حلقه حزب است

حلقه محفل گرایی یک درجه از حلقه جناح بندی ساده تر و حلقه حزب یک درجه از حلقه جناح بندی پیچیده تر است

این زنجیر ، زنجیر شکل حزب سیاسی  و تحزب گرایی است که به نوبه خود جامعه بسته را جامعه باز متصل می کند ، یکی از تصادفات عمده این در جامعه این است که در جامعه بسته ، سیاست مخصوص رجال بخصوص قدرتمندان دولت و بعد از آنها تجار ، صاحبان صنایع و روحانیون با نفوذ است در حالیکه در جامعه باز شهروندان به طور عمومی حق شرکت درسرنوشت اجتماعی خود را دارند .

جناح بندی از یک سو می تواند موجب ضعف نظام شود و پیامد منفی و ویرانگری داشته باشد از سوی دیگر می تواند تاثیر مثبت بر اوضاع بگذارد و به شکل گیری سازمان های پخته سیاسی کمک کند .

 دیدگاه های مختلف پیرامون جناح بندی نظام جمهوری اسلامی :

الف : جناح بندی وجود ندارد :

طرفداران این دیدگاه جناح بندی را ساخته و پرداخته خارجی ها می دانند .

ب   : جناح بندی ساخته حکومت است :

طرفداران این دیدگاه جناح را طراحی ساده از سوی نظام جمهوری اسلامی می دانند .  آنها می گویند نظام این تلقی را بوجود آورده است ، که در داخل حکومت جناح های متفاوت و حتی مخالف وجود دارد که میان آنها بحث های واقعی سیاسی در جریان است ، با اینکه اختلاف نظرهایی هم دارند در کنار یکدیگر زندگی می کنند ، می گویند دولتمردان این توهم را به وجود آورده اند  تا مردم خیال کنند آزادی نسبی در جامعه وجود دارد .

ج   : جناح بندی واقعیت سیاسی نظام است :

پیروان این دید گاه جناح بندی را واقعیت سیاسی نظام می دانند و معتقدند برای شناخت ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی آشنایی با مواضع جناح ها در زمینه ی مسائل سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی ، ضروری است .

تعریف حزب :

تعریف حزب کار آسانی نیست و مشکل تر از آن راهیابی به ماهیت آن است . زیرا حزب ثمره دنیای جدید غرب و عنوان نوعی طرز عمل  ، جوابگوی احتیاجات  دنیای جدید است .

حزب به معنای جدید آن گروههای سیاسی و در اصطلاح ، سازمانی متشکل و استوار برای مبارزه است که در محدوده ی جغرافیایی یک کشور ، ایالت ، استان و ... با کسب مواضع مناسب حکومتی به انداز? کافی قدرت بدست می آورد (یا می کوشد بدست آورد ) که بتواند به هدفهای مادی و معنوی خود تحقق بخشد.

 ویژگی های احزاب سیاسی :

ثبات ، گستردگی ، تلاش برای کسب قدرت و توجه  مردم ، انتخاب کارگزاران دولت ، تعیین خط مشی دولت و ارائه نگره ای کلی و منظم جهت ارائه شیوه زندگانی افراد اجتماع ، برنامه وایدئولوژی مشخص