در حاشیه بازی ترانه علیدوستی در فیلم «کنعان» ساخته مانی حقیقی

ترانه علیدوستی را دیگر همه علاقمندان سینمای ایران می شناسند. بازیگری توانا و گزیده کار که در هر نقشی که ظاهر شده اگر نگوییم آن را به یکی از ماندگارترین نقش های سینمای ایران تبدیل کرده است(که مطمئناً درباره نقش ترانهِ فیلم «من ترانه 15 سال دارم» صدر عاملی دیگر هیچ شکی وجود ندارد که این اتفاق افتاده است) دست کم شخصیت های تامل برانگیزی را خلق کرده که یادآوری هریک از آن ها، توانایی پدید آورنده آن ها را گوشزد می کند. نقشی که علیدوستی در «کنعان» ایفا می کند ادامه همان خلاقیت است که این بار در قامت شخصیتی 35 ساله نمود می یابد. شخصیتی به نام مینا که از همان آغازین حضورش در «کنعان» تماشاگر سینما دوست، به زحمت و اراده علیدوستی برای هرچه بهتر درآوردن آن پی می برد.

البته هدف این نوشته کوتاه، کاویدن شخصیت جان یافته توسط علیدوستی در فیلم «کنعان» نیست بلکه اشاره به موضوعی است که این روزها زیاد درباره اش صحبت می شود. عده کثیری پس از تماشای «کنعان» بر این اعتقادند که بازی علیدوستی علی رغم تمامی محاسنش از یک نقطه آسیب می بیند. و آن چیزی نیست جز چهره این بازیگر 25 ساله که با شخصیت تقریباً میان سال مینا همخوانی ندارد. و به نوعی به نقطه ضعف نمایش این شخصیت توسط علیدوستی بدل می شود.این موردی است که هم در نوشته ها و هم گفته های بسیاری از منتقدان، نویسندگان و البته سینمادوستان انعکاس یافته است.

البته باز باید اشاره شود که هدف این نوشته اثبات صحت و سقم این مدعا هم نیست چرا که با تماشای عکس های این فیلم هم می توان به نتیجه ای درخور درباره این موضوع دست یافت و حکمی عادلانه صادر کرد چه رسد به این که فیلم را به تماشا بنشینیم و با شخصیت های به نمایش در آمده در آن دم خور شویم (که البته به تماشا نشسته ایم و دم خور شده ایم) . اما نکته جالب در این ماجرا نه به منتقدانِ شخصیت مینا و بازی علیدوستی، بلکه به خود ترانه علیدوستی مربوط می شود. چرا که این بازیگر به هیچ عنوان قصد پذیرش چنین موضوعی را ندارد و به سان آن مثل معروف، معتقد است که مرغ در هر شکل و حالتی جز یک پا ندارد.

در یکی از مصاحبه های علیدوستی، او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا بازی محمد رضا فروتن در نقشی مسن تر از خودش پذیرفته تر از بازی او در سنی بالاتر است، ضمن اعتراف به بازی خوب فروتن در این فیلم به نکته ای اشاره می کند که شاید برای دوستداران شخص ترانه علیدوستی ناراحت کننده و البته نگران کننده باشد. او پاسخ می دهد: «... چون اولین حضور ایشان در فیلمی به نام «من محمد رضا 14 سال دارم» نبوده است.»

گفتیم ناراحت کننده چرا که حسی در درون مان به ما می گوید که این بازیگر جوان هنوز خود را اسیر نقشی می داند که در نوجوانی بازی کرده است و هرگونه اشارتی به عدم تطبیق سنی شخصیت به نمایش درآمده با بازیگر را به نوعی به گذشته و دید گاه تماشاگران به فیلم اولش مربوط می داند که مطمئناً به آن غلظتی نیست که علیدوستی به آن باور دارد. و گفتیم نگران کننده چرا که در طول مصاحبه اش با خبرنگاران نوعی ترس و فوبیای روانی درباره موضوعی که نقلش رفت حس می شود. اینکه بازیگر توانا و مورد علاقه خیل کثیری از تماشاگران این سرزمین ( که چندی نیست یکی دیگر از بهترین های جوان بازیگری سینمای خود را برای بازی در فیلم ریدلی اسکات «مجموعه دروغ ها» از دست داده است) ممکن است چنان اسیر این دلهره شود که در انتخاب های آتی اش هم، این در تسخیر گذشته بودن را همراه داشته باشد و ناخودآگاه در انتخاب ها و ایفای نقش هایش به گونه ای منفی جلوه گر شود. موردی که مطمئناً هیچ کدام از سینما دوستان و بخصوص طرفداران این بازیگر محبوب خواستار آن نیستند.