محمد خاتمی با بیان اینکه ما هویتی داریم و نمی‌توانیم از آن دست برداریم، گفت: شخصا هیچ اشتیاق و علاقه‌ای برای بازگشت به قدرت ندارم.

محمد خاتمی رئیس موسسه گفتگوی تمدن‌ها در دیدار با جمعی از طلاب و روحانیون قم، گفت: دغدغه درباره دین، انقلاب و ایران دغدغه بسیار مهمی است. ما در هویت‌مان یک نوع اتصال به دینی داریم که هم معتقدیم دین بزرگی است و مورد رضایت خداست و هم دینی است که خدا برای بندگانش انتخاب کرده است.
وی افزود: دین در نزد خدا اسلام است؛ تسلیم در برابر خداوند روح همه ادیان الهی است. ما افتخار می کنیم دین‌دار هستیم به خصوص ما که روحانی و طلبه هستیم و زندگی و حیثیت ما به دین وابسته است بنابراین دغدغه دین داشتن برای ما مهم است.
رئیس بنیاد باران با بیان اینکه در جامعه عظیم و بزرگ ایران که تاریخ باشکوهی دارد دین خیلی موثر است، تصریح کرد: شعارهای انقلاب ما همه دینی بود و امام خمینی(ره) می گفت این خدا و دین است که شما را آزاد می کند، استقلال می دهد و سبب می‌شود از ذلت نجات پیدا کنید و پیشرفت کنید.
خاتمی ادامه داد: نظر امام با بسیاری از کسانی که در مورد دین نظر و بیان داشتند متفاوت بود؛ امام این همه بر رای و نظر مردم تکیه کرد ولی بعضی‌ها عملا امروز می گویند رای مردم اثری ندارد و صوری و ظاهری است؛ این بینش و نظر که دیدگاه انقلاب و خط امام نیست و هیچ نسبتی با امام و انقلاب ندارد؛ ممکن است بگوید من محور انقلاب هستم و هر کسی در هر جایگاهی غیر از این را گفت باید دفع شود ولو اینکه او علاقه‌مند به امام و انقلاب باشد و بنابراین نباید در مجلس و دولت بیاید، که ما این دیدگاه را خیلی خطرناک می دانیم. به هر حال انقلاب برای ما مهم است و دغدغه انقلاب را داریم.
وی اظهار داشت: ظرف انقلاب و اسلام همین ایران است؛ اگر ایران ضعیف شود، عقب افتاده باشد و اگر ملت ایران عزت و احترام نداشته باشند، باید نگران بود. وظیفه انقلابی همه ما است که ایران را بسازیم و کاری کنیم که ایرانی در دنیا محترم باشد. ما باید ثروتمند باشیم، باید عالم و پیشرفته باشیم و باید از موضع قدرت با دشمن روبرو شویم نه از موضع ضعف؛ دغدغه داشتن نسبت به سرنوشت و پیشرفت ایران وظیفه ملی، دینی، ملی و وجدانی ما است.
خاتمی با اشاره به انتخابات پیش رو تاکید کرد: تردیدی نیست هر کسی که می آید باید برنامه داشته باشد، نمی توان با شعار مملکت را اداره کرد آن هم شعاری خلاف آن رفتار شود و مردم را دل‌زده کند.
وی گفت: برنامه داشتن کار مشکلی نیست، برنامه خوب وجود دارد؛ 4 برنامه برای اداره کشور نوشته شده است؛ در دوران اصلاحات چشم‌انداز بیست ساله تدوین شد و در نهایت مورد تایید و تصویب رهبری قرار گرفت؛ امروز باید با نگاه به برنامه ها و اینکه ضرورت‌ها و دیدگاه‌ها و اولویت‌ها چیست کار کنیم و به جلو برویم؛ تدوین برنامه آسان ترین کاری است که می توان انجام داد.
خاتمی افزود: مهم‌تر از برنامه این است که باید جمع‌بندی روشن‌تری نسبت به تفکری که معتقدیم درست‌تر است و از متن انقلاب، اندیشه‌های امام و شرایط زمان و مکان و نیازهای جامعه ما برآمده است و اسم آن اصلاح طلبی است و 2 بار به رای مردم گذاشته شده است و مورد تایید قرار گرفته است به عمل آید و بتوانیم همه دور آن جمع‌بندی، منسجم جمع شویم؛ البته باید حدود و مرزهای خودمان را هم مشخص کنیم؛ هم در مقابل تحجر، واپس‌گرایی و عوامل نفوذی که هیچ نسبتی با امام و انقلاب ندارند و هم در برابر گرایش‌ها و اندیشه‌هایی که با دین و امام و مصالح ملی نسبت درستی ندارند؛ البته اینها را بارها در اظهارات و نوشته‌ها و گفته‌هایم بیان کرده‌ام ولی فکر می‌کنم تدوین و بیان روشن و مجدد آن لازم است.
وی درباره حضور خود در انتخابات تصریح کرد: تاملات جدی درباره حضور خود در انتخابات دارم؛ البته شخصا هیچ اشتیاق و علاقه‌ای برای بازگشت به قدرت ندارم و سرانجام هر چه وظیفه‌ام باشد انجام می‌دهم؛ ما به دنبال قدرت آن هم رسیدن به هر منصبی به هر قیمتی نیستیم، ما هویتی داریم و نمی‌توانیم از آن دست برداریم، ما اگر بیاییم با هویت خود خواهیم آمد و اگر بیاییم باید بتوانیم با هویت خود به اسلام، ایران و ملت خدمت کنیم.
خاتمی تصریح کرد: اگر آمدن مستلزم این باشد که هویت خود را از دست بدهیم و برای رسیدن به قدرت طوری دیگر بیاییم، ما اهل این طور آمدن نیستیم؛ اگر بتوانیم کار کنیم، می آییم ولی اگر زمینه برای کار کردن فراهم نباشد این خدمت به اسلام و ایران نیست که بیاییم و باید کسی بیاید که بتواند در این عرصه کار کند.
رییس بنیاد باران تاکید کرد: امکانات بنده محدود است و راه بسیاری از امکانات را هم به رویمان می بندند و بنده هم که حاضر نیستم از هر راهی به آن امکانات برسم و گرنه دلم می خواهد بنیاد باران بصورت فکری و اجتماعی و نه سیاسی و حزبی فعال شود و مبنای کارش اندیشه اصلاح‌طلبی و کارهای گسترده فرهنگی، علمی، تحقیقی و اجتماعی گوناگون باشد و گامی به پیش برداریم و احساس کنیم وظیفه‌مان را نسبت به خدا و مردم انجام می‌دهیم.
خاتمی با اشاره به آیه قرآن و شعری که در ابتدای جلسه قرائت شد گفت: قرآن کریم وقتی به انسان می‌رسد، بیانی انفجاری از خود نشان می دهد، وضع وسیعی را ترسیم و بعد که از نقطه‌ای کوچک یکباره و با حالت انفجاری جایگاه واقعی انسان را نشان می دهد، در تصویر الهی از عالم انسانی ناگهان پدیده‌ای ناچیز به امر بسیار عظیمی مبدل می‌شود که به خاطر وجود آن، پروردگار به خودش آفرین می‌گوید و ما را با شوک عجیبی روبرو می‌کند. آیا بر آدمی برهه‌ای از دهر بگذشت که چیز قابل ذکر نبود؛ ما انسان را از نطفه ای آمیخته آفریدیم تا او را بیازماییم و او را شنوا و بینا کردیم و راه را به او نمودیم و او یا شکرگزار است یا کفران پیشه.
وی تصریح کرد: شعر نیز در وصف حضرت بقیه‌الله بود که انسان کامل است و مدار و محور و سرور و سالار جامعه‌ای کمال یافته که مقصود و مقصد آفرینش است؛ قرآن کریم عظمت انسان را در آن می‌داند که به او سمع و بصر و اراده و اختیار بخشیده شده است. خردمندی و آزادی شاخصه مهم انسانی است که اگر در مسیر فطرت باشد درسی از بندگی خدا را نیز در پی دارد.
در ابتدای این دیدار، حاضرین در این جلسه به بیان دیدگاه‌ها و نظراتی پیرامون وضعیت کشور و انتخابات آینده ریاست جمهوری پرداختند.