تنه : تنه دوچرخه اصلی ترین قسمت دوچرخه و مهمترین ملاک در تعیین کیفیت و کارایی آن است . تنه ها از جهات مختلف قابل تقسیم بندی هستند ، از جمله وزن ،مقاومت و عکس العمل در مقابل انواع نیروها ،اندازه ،کاربرد خاصی که برای آن طراحی شده اند ،جنس آلیاژ به کار رفته در آنها ،رنگ و هزینه ساخت .
تنه دوچرخه معمولا از قسمتهای اصلی زیر تشکیل می شود :
پیشانی- لوله بالایی - لوله زیرین - لوله نگهدارنده زین - نگهدارنده زین – تقویت - محل توپی تنه، قسمتی که معمولا به شکل دو مثلث در عقب تنه قرار دارد و محور چرخ عقب به آن متصل می شود ( اکسل عقب ). ممکن است روی تنه سوراخها و زوائدی تعبیه شود، از جمله سوراخهای عبور روکش های سیم ترمز و دنده ،محل نصب قمقمه ،محل نگهداری تلمبه ،محل نصب ترمز عقب و دیسک ،نگهدارنده های ترک بند ،شبرنگها ،فنرهای تنه و محل نصب شانژمان (گوشواره ) .
انواع آلیاژهای تنه :تنه ها از 5 نوع آلیاژ ساخته می شوند :
تنه تیتانیوم- تنه آلومینیوم -تنه کربن -تنه کرومولی - تنه آهنی
دو شاخه جلو یا کمک فنر جلو : دو شاخه جلو شامل دو قسمت اصلی است :قسمت اول که به شکل دوشاخه است و از دو طرف محور چرخ جلو را می گیرد ؛ قسمت دوم که به وسط این دوشاخه متصل می شود و داخل پیشانی تنه قرار می گیرد .
به علت فشار زیادی که بر دو شاخه جلو وارد می شود و نقش مهمی که در تعادل دوچرخه ایفاءمی کند ، در ساخت آن دقت زیادی می شود . سوراخها و زوائدی نیز ممکن است روی دو شاخه جلو باشد که برای نصب ترمز جلو ،باربند ،کیلومتر شمار ،شبرنگ ،دینام و چراغ از آنها استفاده می شود .
انواع سیستمهای کمک فنر:
1)فنر و الاستومر
2)فنر – روغن
3)فنر – هوا
کمک فنر وسط یا عقب :این کمک فنر نیز درست به مانند سیستم کمک فنرهای جلو ساخته می شوند و مناسب دوچرخه های فری راید و دانهیل بوده و در دوچرخه های کراس کانتری با قابلیت قفل شوندگی یا به صورت شوک گیر استفاده می گردد . خاصیت قفل شوندگی یا کم کردن بازی برای حرکت در سربالای و جلوگیری از اتلاف انرژی فرد بسیار مهم است .
کرپی فرمان : کرپی فرمان یا از جوش دادن دو میله یا به شکل یک پارچه ساخته می شود . کرپی فرمان دو پیچ دارد که یکی کرپی را به دو شاخه جلو وصل می کند و دیگری نگهدارنده میله فرمان است .
فرمان : مانند دیگر ماشین های مکانیکی ،برای کنترل حرکت دوچرخه بکارمی رود . فرمان در دوچرخه های کوهستان به شکل صاف یا با انحنای کم است که به دوچرخه سوار کمک می کند در حالت راحت تری روی زین بنشیند . عرض فرمان در دوچرخه های کورسی برای کم کردن مقاومت هوا کمتر است و در دوچرخه های کوهستان برای تعادل بهتر در سرعتهای کم ،بیشتر است .
زین و میله زین : هر چه استفاده دوچرخه سوار از دوچرخه بیشتر باشد اهمیت زین بیشتر می شود . معمولا افرادی که به شکل تفریحی ،مثلا هفته ای یکبار حدود یکی دو ساعت ،از دوچرخه استفاده می کنند متوجه تفاوت زینها نمی شوند ،ولی برای افرادی که دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه یا مسابقه استفاده می کنند این مسئله بسیار مهم است . زینها با توجه به نوع فعالیت دوچرخه سوار و بدن وی ساخته و انتخاب می شوند . میله زین نیز از یک طرف داخل لوله زین محکم می شود و از طرف دیگر به زین متصل است که توسط پیچ متصل به تنه ،ارتفاع آن تنظیم می شود. با پیچ متصل به زین ،عقب و جلو بودن و زاویه زین نسبت به افق و راستای تنه تنظیم می شود .
توپ تنه در وسط تنه دوچرخه قرار می گیرد و رکابها یا طبق قامه به دو طرف آن بسته می شوند در مدلهای ابتدای دارای میل توپ تنه با تعدادی ساچمه به دورش و کاسه بود و نیاز به مراقبت و سرویس مداوم داشت و ممکن بود با فشارهای زیاد هنگام رکاب زدن کاسه و ساچمه ها به هم بریزند ، تا اینکه توپ تنه سلیندری یا کارتریجی به بازار عرضه شد و به تدریج مدلهای بلبرینگی هم تولید و عرضه شدند .
طبق ها (سینی ها ) : در دوچرخه های کوهستان شامل سه طبق کوچک و متوسط و بزرگ می شود . هنگام دوچرخه سواری هر چه طبق مورد استفاده بزرگتر باشد ،سرعت بیشتر و دور پا کمتر می شود . طبقها می توانند به شکل دایره یا منحنیهای دیگری باشند که انتقال بهینه نیرو به زنجیر را ممکن کنند . معمولا برای آسان شدن تعویض طبق ها ،شکل بعضی دندانه ها با بقیه متفاوت است و به نظر شکسته یا کوتاهتر هستند. همچنین تعدادی پرچ و پین در داخل طبقها قرار داده شده که یک قسمت روی سر پرچ به صورت دندانه بوده و در هنگام تعویض زنجیر کمک می کند تا زنجیر بهتر تعویض گردد.