«سید محمد خاتمی» با بیان اینکه «مسئولان کنونی باید پاسخگوی وضعیت فعلی کشور باشند» اظهار داشت: «از 196 میلیارد دلار درآمد نفتی دولت طی سال‌های اخیر باید 46 میلیارد دلار در دولت مصرف می‌شد. یعنی اگر قانون برنامه چهارم اجرا می‌شد الان می‌بایست 150 میلیارد دلار در حساب ذخیره ارزی وجود داشته باشد این درحالی‌است که بانک مرکزی در اول فروردین ماه گدشته موجودی این حساب را 14 میلیارد دلار اعلام کرد.»

رئیس جمهور سابق کشورمان که در اولین سفر استانی خود پس از اعلام نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری به شیراز سفر کرده بود، در جمع خبرنگاران رسانه‌های محلی استان فارس تاکید کرد: «عدالت اجتماعی به معنای منت گذاشتن بر سر محرومان و پول توجیبی اندکی به محرومان دادن و صدقه بگیر را اضافه کردن نیست بلکه به معنای سرمایه‌گذاری در جهت بی نیاز کردن محرومان است.البته مدعی نیستم که یک شبه همه مشکلات حل می‌شود.»

وی ادامه داد: «اگر برنامه چهارم ادامه پیدا می‌کرد بخش عمده‌ای از مشکلات در اقتصاد و شهرستان‌ها کاهش پیدا می‌کرد و امیدوارم هر کسی که رئیس‌جمهور آینده می‌شود با یک برنامه دقیق و توجه به عدالت اجتماعی به معنای واقعی کلمه در عرصه حاضر شود.»

رئیس دولت اصلاحات همچنین در خصوص میزان آشنایی‌اش با مشکلات استان‌ها با بیان ایمکه صادرات غیرنفتی کنونی از دولت گذشته کمتر شده است، گفت: مشکلات استان‌ها ریشه‌ای است و ناشی از عدم توازن منطقه‌ای است و یکی از معیارهای مهم ما باید طرح توازن منطقه‌ای باشد و برای حل مشکلات استان‌ها باید بخش خصوصی تقویت شود.

افتخار انرژی هسته‌ای متعلق به دولت اصلاحات است

خاتمی در ادامه سخنان خود افزود: «افتخار انرژی هسته‌ای متعلق به دولت اصلاحات است هر چند در دولت آقای هاشمی نیز فعالیت‌هایی در این خصوص انجام شده بود ولی در خصوص پرونده هسته‌ای در دولت اصلاحات پرونده به شورای امنیت نرفته بود و فقط تحریم آمریکا مطرح بود. ولی اکنون تحریم‌های دیگر هم صورت پذیرفته و پرونده به شورای امنیت رفته است.»

رئیس جمهور سابق کشورمان هدف دولت خود را برخورداری باصلابت کشورمان از تکنولوژی صلح‌آمیز هسته‌ای عنوان و اضافه کرد: «در جلسه‌ای در خدمت رهبری به ایشان گفتم، این غلط است که گفته می‌شود انرژی هسته‌ای حق مسلم ما است، بلکه باید بگوییم تکنولوژی هسته‌ای حق مسلم ما است.»

ضرورت بازنگری در قانون اساسی

وی سپس بر ضرورت بازنگری در قانون اساسی تاکید کرد و گفت در این بازنگری باید این مهم مورد توجه قرار بگیرد که چرا احزاب و گروه‌ها نمی‌توانند رسانه صوتی و تصویری مختص به خود داشته باشند.

خاتمی سپس اداره رسانه ملی را جناحی و باندی خواند و گفت: «با توجه به اینکه وقت اندکی برای تبلیغات وجود دارد چاره‌ای جز این نداریم که در این فرصت کم با استفاده از ارتباطات چهره به چهره و اندک رسانه‌های مستقل کار خود را انجام دهیم. هر چند معتقدم با توجه به امکانات رقیب، روش موجود روش عادلانه‌ای نیست.»

رئیس بنیاد باران با انتقاد از رسانه ملی گفت: متاسفانه رسانه ملی که از امکانات ملی استفاده می‌کند باید در آن تحول صورت گیرد تا بتواند صداهای مختلف را به گوش مردم برساند.

حتی یک رسانه هم ندارم

وی داشتن رسانه‌های مستقل و آزاد را امر مهمی دانست و در همین ارتباط اظهار داشت: در مقطع فعلی برخی احزاب رسانه ندارند و من به عنوان فردی که هشت سال رئیس‌جمهور بودم یک رسانه هم در اختیار ندارم گرچه امروز خوشبختانه به خاطر توسعه سایت‌ها تا حدود زیادی مساله نداشتن رسانه می‌تواند، جبران شود، گرچه امکانات دولت و قدرت به گونه‌ای است که می‌توانند در این موضع هم مانع ایجاد کنند ولی از وضعیت گذشته بهتر است اما هیچ چیز جای روزنامه و مجله نمی‌شود.

خاتمی در پاسخ به سوال خبرنگار روزنامه عصر مردم مبنی بر امکانات رسانه‌ای اصلاح‌طلبان در انتخابات آینده برای تبلیغات جهت معرفی برنامه‌های خود، گفت: وقنی می‌گوییم جمهوری اسلامی یعنی شکل دموکراسی را پذیرفتیم و همیشه تاکیدم بر مردم‌سالاری متکی بر دین بوده است و خدا را شکر می‌کنم که مساله مردم‌سالاری دینی به عنوان یک شعار در دل همه درآمد. البته هنوز در بخش‌هایی از حاکمیت ما این مساله را باور نکرده‌اند.

تاکید خاتمی بر وحدت اصلاح‌طلبان

رئیس جمهور سابق کشورمان درباره وحدت اصلاح‌طلبان در انتخابات آینده گفت: «خیلی از افراد این دغدغه را دارند و واقعاً هم دغدغه درستی است. اگر انتخابات را یک امر نمایشی ندانیم و معتقد باشیم که انتخابات سرنوشت کشور را تغییر می‌دهد و اگر عده‌ای باشند که معتقد به اداره کشور بر اساس روش‌های بهتری هستند و به وضع موجود هم انتقاد دارند، هدف از حضور در انتخابات این است که آن برنامه و فکر بتواند در عرصه مدیریت کشور قرار بگیرد.»

خاتمی با بیان اینکه کسانی که در عرصه انتخابات حاضر می‌شوند باید به قصد پیروزی بیایند، گفت: هر امری که به این مهم ضربه بزند مضر است و حضور صداهای مختلف در عرصه هیچ ضرری ندارد اما ما باید این مهم را درنظر داشته باشیم که اولویت و فوریت ما چیست؟ و در آن اولویت و فوریت مهم افرادی که در اصول و معیارها مشترک هستند، به تفاهم برسند.

وی تصریح کرد: من به شدت موافقم که تفرقه ایجاد نشود و به مردم قول می‌دهم که با همه امکانات و هر هزینه‌ای که داشته باشد این کار را خواهم کرد و انشاالله مردم در جریان اصلاح‌طلب شاهد تفرقه نخواهند بود و من از همین جا به همه کسانی که در عرصه هستند می‌گویم که ما همچنان که رسالت داشتیم تا به عرصه بیاییم و مواضع خود را بگوییم، رسالت داریم که خواست مردم را که مبتنی بر عدم تفرقه و پراکنده نشدن آرا است را انجام دهیم و من به سهم خودم انجام خواهم داد و مطمئنم دوستان دیگر ما هم در این زمینه اقدام خواهند کرد.

کسانی که به صحنه می‌آیند دروغ نگویند

رئیس جمهور سابق کشورمان امتیاز جامعه مدنی ایران را اخلاقی بودن آن عنوان و تصریح کرد: «اگر حاکمان ما اخلاقی باشند عامل مهمی برای اخلاقی شدن جامعه است. دروغ و فریب بد است ولی دروغ و فریب حاکمان بسیار بدتر است.تحقیر انسان عملی غیر اخلاقی است ولی تحقیر از سوی حاکمان، عملی غیر اخلاقی است و باید پیمان ببندیم کسانی که می‌خواهند به صحنه انتخابات وارد شوند، اخلاقی عمل کنند و به مردم خود دروغ نگویند و به ملت ریاکاری نیاموزند و گزافه‌گویی نکنند.»

خاتمی در پاسخ به سوال روزنامه نیم نگاه که از او راهکار برون رفت از سقوط اخلاقی در جامعه و نیز آشنایی وی با مشکلات استان‌ها را جویا شد، گفت: من جدا به مساله اخلاقی اعتقاد دارم و در سال 82 در جلسه‌ای که همراه کارگزاران نظام در خدمت رهبری بودیم از جامعه اخلاقی صحبت کردم و من "جامعه مدنی" را مطرح کردم و در حال حاضر هم بر آن پافشاری می‌کنم. مقتضای زمان ما جامعه مدنی است و ریشه‌های آن را در آموزش‌های اصیل نبوی ،علوی و اسلامی می‌توانیم پیدا کنیم.

وی ادامه داد: «جا افتادن اخلاق در جامعه بسیار مهم است و این موضوع بستگی به این مهم دارد که تا چه میزان مربیان جامعه خود به اخلاق اهتمام داشته باشند و آیا حوزه‌های علمیه ما به آن اندازه که برای شریعت احترام قائلند برای اخلاق هم احترام قائل می‌شوند؟»

وی با اظهار تاسف از اینکه در کشور ما مسوولان معیارهای اخلاقی را آنچنان مورد توجه قرار نمی‌دهند، گفت: «امام بزرگوار ما قبل از آنکه فقیه،فیلسوف و عالم باشد، معلم اخلاقی است و ایشان کسی است که در حوزه علمیه قم درس اخلاق می‌گفت و در یک انقلاب این‌چنینی با یک رهبری بی‌نظیر خیلی تاسف‌آور است که اخلاق ضعیف باشد و تاسف‌آورتر اینکه گاهی بد اخلاقی به عنوان یک کار ارزشی به حساب بیاید. باید کسانی که می‌خواهند رای مردم را جلب نمایند، اخلاقی باشند.»

مسئولان انتخابات به رای مردم اهمیت بدهند

وی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار روزنامه تحلیل روز که پرسید برای تخلفات احتمالی انتخابات چه راهکاری را در نظر گرفته‌اید؟ گفت: در هر انتخاباتی ممکن است مشکلاتی وجود داشته باشد و در دوره خودم سعی کردم انتخاباتی آزاد برگزار شود ولی باید متوجه بود که همه مسائل انتخابات را نباید متوجه دولت کرد. متاسفانه نظارت استصوابی و معنایی که بعد از رحلت امام ازآن به جامعه ما رسوخ کرد در برخی مواقع این نظارت حالت قیمومیت به خود می‌گیرد و کسانی که اینگونه عمل می‌کنند، باید به جامعه پاسخ‌گو باشند.

خاتمی افزود: «دست‌اندرکاران انتخابات هم باید به اهمیت رای مردم احترام بگذارند و معتقدم مقام معظم رهبری مراجع گرانقدر باید به برگزارکنندگان انتخابات بگویند که وظیفه مهم آنها این است که رای مردم به سلامت خوانده شود.»

رئیس دولت اصلاحات با بیان اینکه اولویت کار رئیس‌جمهور آینده باید مسائل اقتصادی باشد در خصوص بحث سلامت انتخابات نیز گفت: باید از اختیارات محدودی که داریم جلوی تخلفات را بگیریم و من این کار را کرده‌ام و در سراسر کشور کار آموزش به افراد را آغاز کرده‌ایم.

برای مذاکره با آمریکا مشکلی وجود ندارد

خاتمی همچنین در خصوص بحث رابطه با آمریکا گفت: عاقلانه نیست سیاست‌هایی اتخاذ کنیم که دشمنان را علیه خود تقویت کنیم. به نظر می‌رسد مساله رابطه با آمریکا یک موضوع ابدی نیست و هیچ وقت نگفتیم که تا ابد با آمریکا رابطه برقرار نمی‌کنیم و برای مذاکره مشکلی وجود ندارد. البته مذاکره باید در چارچوب سیاست‌های نظام و بر اساس احترام متقابل باشد.

وی در خصوص برخی آذار و اذیت‌ها و کارشکنی‌ها در برابر خود و حامیانش گفت: این آزار و اذیت‌ها رای‌آور است و مردم این موضع را خوب می‌دانند.

رئیس جمهور سابق کشورمان همچنین در خصوص مقایسه میزان انتقادپذیری دولت نهم با دولت اصلاحات نیز گفت: بهتر است در این خصوص صحبتی نکنم و آن را به مطبوعات و مردم واگذار کنم.

خاتمی درعین‌حال با اشاره به مراسم روز 16 آذر 82 در دانشگاه تهران گفت: در آن مراسم برخی از دانشجویان به شدت به دومین مقام کشور پرخاش کردند زیرا می‌دانستند در پی این پرخاش‌ها هزینه‌ای بر آنها مترتب نمی‌شود و یا دانشجوی ستاره‌دار و محروم از تحصیل نخواهند شد.

برنامه چهارم اجرا نشد، از برنامه پنجم عقب هستیم

خاتمی در ادامه خاطر نشان کرد: مطمئن هستم که دولت حسن نیت دارد و می‌خواهد کار بکند، ولی به دلیل عدم کارشناسی دقیق و نیز غلبه سلیقه بر تفکر، مشکلاتی به وجود آمده است و امیدوارم هر دولتی که بر سر کار می‌آید به آرمان‌های انقلاب و امام، مصالح ملی و بهره‌گیری از کارشناسان علمی و نیروهای باتجربه انقلاب که در مقطع فعلی به انزوا رفته‌اند، توجه کافی داشته باشد.

خاتمی در خصوص برنامه‌های خود نیز با بیان اینکه در دولت گذشته برنامه سوم را به طور کامل اجرا کرده است،اظهار داشت: برنامه چهارم که تهیه شد متاسفانه اجرا نشده است و از برنامه پنجم هم عقب هستیم و کشورهایی مانند ترکیه و عربستان اکنون از ما جلوترند.

وی یادآور شد:رئیس جمهور ایران باید تکلیف را با مردم روشن کند که در چارچوب این نظام که محور آن رهبری است و مجلس و قوه قضاییه هم اختیاراتی دارند، می‌تواند خدمت کند و برنامه‌های من در چند کارگروه مختلف در حال نهایی شدن است و نهایتا تا فروردین ماه 88 آن را اعلام خواهم کرد.

دلم برای شیراز تنگ می‌شود

رئیس جمهور سابق کشورمان همچنین در پاسخ به سوال روزنامه افسانه مبنی براینکه چرا شیراز را برای سفر انتخاب کرده است و چه زمان برنامه‌های خود را اعلام می‌کند، گفت: من شیراز را دوست دارم. البته همه ایران را دوست دارم ولی بعضی اوقات دلم برای شیراز تنگ می‌شود و اگر در اختیار خودم بود، شیراز را برای زندگی انتخاب می‌کردم.

وی افزود: من شیراز را پایتخت فرهنگی ایران نامیدم، هر چند معتقدم مردم ما اصلاح‌طب هستند و شیراز هم پیشتاز حرکت اصلاحی ملت ایران به سوی آزادی،پیشرفت، وفاداری به معیارهای دینی است.

خاتمی همچنین در آغاز کنفرانس مطبوعاتی خود یکی از دستاوردهای دولت اصلاحات را گسترش کمی و کیفی وسایل ارتباط جمعی به‌خصوص توسعه رسانه‌های محلی دانست.