الگوی مصرف برق بخش خانگی در مناطق گرمسیر و غیر گرمسیرکشور

مقدمه :

به منظور تعیین الگوی مصرف برق بخش خانگی در کشور ، طی سال 1384 مطالعات جامعی در رابطه با مصارف این بخش طی سال های 1382و1383 صورت گرفت . طی سال های یاد شده نزدیک به 16 میلیون مشترک خانگی در کشور وجود داشته که سهمی قریب 33درصد از کل انر‍ژی مصرفی سالانه را به خود اختصاص داده و تاثیر 47 درصدی در ایجاد اوج بار سالانه داشته است .

در این مطالعه ، اطلاعات مصرف مشترکین خانگی طی دوره های مختلف سالهای 1382 و 1383 و به تفکیک مراکز استانها و سایر مناطق در هر استان و برای 60 پله متوالی 10 کیلووات ساعتی در مناطق عادی و 60 پله 50 کیلووات ساعتی درمناطق گرمسیر، از شرکتهای برق منطقه ای دریافت شده و مغایرتهای احتمالی از طریق واحدهای امور مشترکین شرکتها مورد بررسی و رفع نقص قرار گرفت . همچنین در مورد استانهای غیر گرمسیری که دارای شهـرهای نیمه گرم ( نواحی با کد تعرفه خانگی 3 و 4 ) و یا دارای شهرهای گرم ( نواحی با کد تعرفه خانگی 1 تا 2 ) می باشند ، اطلاعات اینگونه نواحی نیز به صورت مجزا دریافت گردید . همچنین در استانهای گرمسیر خوزستان و بوشهر ، اطلاعات مورد نظر به تفکیک مشترکین تکفاز و سه فاز تهیه شده است . پس از تکمیل شدن اطلاعات مورد نظر ، تجزیه و تحلیل های لازم انجام شد . مقادیر میانگین مصرف براساس مناطق سه گانه آب و هوایی ، با یکدیگر متفاوت است . همچنین درحوزه هریک از منــاطق سه گانه ، عواملی نظیر درآمد ، نوع وســائل مورد استفاده ، نوع و زیر بنای ساختمان ، بعــــد خــانوار و ..... در سقف مصرف انـرژی مشتـرکیـن موثـر است و با توجـه به نتیجه گیـــری تحلیلی هر بخش ، به نظر می رسد دامنه مصرف 50 درصد از جامعه هر بخش ، می تواند الگوی مصرف مناسبی باشد و لازم است مصرف کنندگان خانگی واقع در این دامنه از مصرف ، از طریق نرخهای مخفف ، مورد حمـایت قرار گیرند تا خود انگیزه ای جهت هدایت بقیه مشترکین به سمت مصرف کمترگشته و در نتیجه مصرف فعلی به سمت الگوی مصرف بهینه برق هدایت گردد .

مفروضات :

× مجموعه استانهای کشور (30 استان ) به سه گروه شامل مناطق سردسیر، مناطق عادی و مناطق گرمسیر تقسیم بندی شده است .

× مناطق سردسیر طبق تقسیم بندی سازمان هواشناسی کشور شامل 6 استان آذربایجان شرقی ، آذربایجان غربی ، اردبیل ، زنجان ، کردستان و همدان است..

× مناطق عادی کشور ( 21 استان ) شامل استانهای اصفهان ، ایلام ، تهران ، خراسان جنوبی ، خراسان رضوی ، خراسان شمالی ، چهارمحال و بختیاری ، سمنان ، سیستان وبلوچستان ، فارس ، قزوین ، قم ، کرمان ، کرمانشاه ، کهکیلویه و بویراحمد ، گلستان ،گیلان ، لرستان ، مازندران ، مرکزی و یزد است .

× مناطق گرمسیر کشور شامل 3 استان خوزستان ، بوشهر و هرمزگان است .

× نظر به اینکه کلیه سرمایه گذاری های صنعت برق براساس تامین نیاز روزهای اوج بار انجام می شود تا حتـی الامکـان خدشـه ای در رفاه حال مشترکین ایجاد نگردد ، لذا تجزیه و تحلیلها نیز براساس دوره اوج بار سال درمناطق سه گانه ( دوره سوم درمناطق عادی وگرمسیر ، و دوره ششم درمناطق سردسیر ) صورت گرفته است .

× دوره های قرائت درمناطق مختلف بین 58 تا 62 روز متفاوت بوده و از آنجا ئیکه در بیشتر مناطق ، دوره ها بصورت دوماهه (60 روزه ) می باشد ، لذا دوره های محاسباتی را 60 روزه در نظر گرفته و متوسط مصارف یک ماهه برای تمام دوره ها و مناطق ، محاسبه و مبنای مقایسه و ارزیابی قرار گرفته است .

× طول سال به شش دوره قرائت تقسیم شده است که دوره اول از اواسط اسفندماه تا اواسط اردیبهشت ماه ، دوره دوم از اواسط اردیبهشت تا اواسط تیرماه ، دوره سوم از اواسط تیرماه تا اواسط شهریور ماه و به همین ترتیب تا دوره ششم می باشد .

× در استانهای مناطق عادی کشور ، شهرهایی که از تعرفه های مخفف استفاده می نمایند ، به تفکیک مناطق گرم (نواحی با کد منطقه 1 و 2 ) و مناطق نیمه گرم ( نواحی با کد منطقه 3 و 4 ) ، از بقیه نقاط مجزا شده و مورد پردازش قرار گرفته است .

تجزیه و تحلیل اطلاعات مناطق :

اطلاعات پله های مصرف براساس درصد تراکم مصرف انرژی از کل و درصد تراکم مشترکین به تفکیک استانهای کشور مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن طی نمودارها و جداول مختلف تنطیم شده که در گزارش تکمیلی این مطالعه درج گردیده است . باعنایت به نتایج به دست آمده ، تحلیل خلاصه زیر ارائه می گردد. در تقسیم بندی اولیه ، کلیه مشترکین هرجامعه به چهارگروه 25 درصدی تقسیم شده و دامنه مصرف هرگروه مدنظر قرار گرفته است

تجزیه و تحلیل مجموع مصارف مشترکین :

از مجموع اطلاعات پردازش شده مناطق که درجداول مربوطه در گزارش اصلی منعکس شده است ، سه گروه جمع بندی صورت گرفته که شامل خلاصه وضعیت مصرف مشترکین خانگی در مناطق سردسیر کشور ، خلاصه وضعیت مصرف مشترکین خانگی درمناطق عادی کشور و خلاصه وضعیت مصرف مشترکین خانگی در مناطق گرمسیر کشور می باشد و همانگونه که در این جــداول و نمودارهای ذیربط ملاحظه می گردد ، درمناطق سردسیر دوره های اول ، پنجم و ششم دارای بیشترین مصرف انرژی می باشند و در مناطق عادی و گرمسیر کشور ، دوره های سوم و چهارم با بیشترین مصرف انرژی مواجه اند . ( بخش عمده ای از انرژی الکتریکی مصرفی در مناطق عادی و گرمسیر طی دوره های سوم و چهارم ، صرف سیستم های سرمایشی از جمله چیلرها، کولرهای گازی و کولرهای آبی می گردد .) اختلاف سرانه مصرف دوره های ششگانه درمناطق سردسیر بسیار ناچیز است که این خود ناشی از گازرسانی به این مناطق بوده و سبب شده است که از وسایل گرما زای برقی ، کمترین استفاده به عمل آید و در نتیجه ، تقریباً‌ مصرف برق ماههای مختلف سال در این استانها یکنواخت می باشد و الگوی مصرف تعریف شده برای این مناطق همان الگوی مصرف مناطق عــادی کشور است . لذا بیشتر بایستی به دوره سوم درمناطق گرمسیر و غیرگرمسیر ( عــادی ) ، توجه داشت که اوج مصرف این مناطق و نیز اوج بار کل کشور دراین دوره قرار گرفته و علاوه بر چاره جویی تامین نیازآن ، لازم است در راستای کنترل رشد این مصرف ، اقدامات موثری صورت پذیرد .

• به بیان دیگر می توان گفت تقریباً درتمام مناطق کشور ، 75% از مشترکین خانگی که در دهک های پایین و متوسط درآمدی جامعه قرار دارند ، نزدیک به 50 درصد انرژی خانگی همان منطقه را مصـرف کرده و 25% مشترکین خانگی پرمصرف ( مربوط به دهک های بالای درآمدی ) نیز 50 درصد مابقی انرژی خانگی را مصرف می نمایند و هرکدام از این دو گروه ، نیمی از درآمد حاصل از بخش خانگی را تامین می نمایند .

• الگوی مصرف برق خانگی عبارت است از مصرف انرژی یک خانوار معمولی (4 نفره) در یک ساختمان الگوی شهری ، طی یک ماه (30 روز) در ماه های عادی و پرمصرف سال ، به گونه ای که در تمام مناطق کشور از یک رفاه نسبی مشابه برخورداد باشند . بدیهی است نرخ انرژی مصرفی تا سقف الگوی مصرف بهینه ، لازم است مخفف ویارانه ای باشد .

براساس مطالعه مذکور ارقام الگوی مصرف در بخش خانگی به شرح جدول زیر به دست آْمده است.